مدیریت تهدید چیست؟
مدیریت تهدید (Threat Management) به مجموعهای از فعالیتها گفته میشود که با هدف شناسایی، ارزیابی، کاهش و مدیریت ریسکهای مرتبط با تهدیدات سایبری انجام میشود. این تهدیدات میتوانند شامل هرگونه اقدام مخرب علیه سیستمهای اطلاعاتی، شبکهها یا دادههای یک سازمان باشند.
چرا مدیریت تهدید مهم است؟
مدیریت تهدید به دلایل متعددی از اهمیت بالایی برخوردار است. در دنیای دیجیتال امروزی که وابستگی ما به فناوری روزافزون است، سازمانها و افراد با طیف گستردهای از تهدیدات سایبری روبرو هستند. این تهدیدات میتوانند منجر به خسارات مالی هنگفت، از دست رفتن دادههای حساس، اختلال در کسبوکار و آسیب به شهرت سازمان شوند.
در اینجا برخی از دلایل مهم بودن مدیریت تهدید را به طور خلاصه بیان میکنیم:
- حفاظت از دادهها: یکی از مهمترین اهداف مدیریت تهدید، حفاظت از دادههای ارزشمند سازمان است. این دادهها ممکن است شامل اطلاعات مشتریان، اطلاعات مالی، اطلاعات محرمانه تجاری و سایر دادههای حساس باشند که در صورت لو رفتن میتوانند خسارات جبرانناپذیری به سازمان وارد کنند.
- حفظ امنیت زیرساختهای فناوری اطلاعات: سیستمهای کامپیوتری، شبکهها و سایر زیرساختهای فناوری اطلاعات یک سازمان، قلب تپندهی فعالیتهای آن هستند. حملات سایبری میتوانند به این زیرساختها آسیب رسانده و باعث اختلال در عملکرد سازمان شوند.
- جلوگیری از اختلال در کسبوکار: حملات سایبری میتوانند باعث توقف فعالیتهای کسبوکار، کاهش بهرهوری و افزایش هزینههای عملیاتی شوند.
- حفاظت از شهرت سازمان: یک حادثه امنیتی میتواند به شدت به شهرت و اعتبار یک سازمان آسیب برساند. مشتریان، شرکا و سرمایهگذاران ممکن است اعتماد خود را به سازمان از دست داده و به دنبال جایگزینهایی برای آن باشند.
- تطابق با مقررات: بسیاری از سازمانها ملزم به رعایت قوانین و مقررات خاصی در زمینه امنیت اطلاعات هستند. عدم رعایت این مقررات میتواند منجر به جریمههای سنگین و عواقب قانونی شود.
- کاهش هزینهها: در بلند مدت، مدیریت موثر تهدید میتواند باعث کاهش هزینههای سازمان شود. برای مثال، جلوگیری از یک حمله سایبری میتواند از هزینههای بسیار بیشتری که برای بازیابی دادهها و سیستمها باید پرداخت شود، جلوگیری کند.

عناصر اصلی مدیریت تهدید
مدیریت تهدید یک فرایند چندجانبه است که برای حفاظت از سازمانها در برابر تهدیدات سایبری طراحی شده است. این فرایند شامل چندین عنصر اصلی است که به صورت هماهنگ با یکدیگر عمل میکنند.
شناسایی تهدیدات
- شناسایی انواع تهدیدات: تشخیص تهدیدات بالقوهای که سازمان با آنها روبرو است، مانند بدافزارها، حملات فیشینگ، مهندسی اجتماعی و حملات DDoS.
- تحلیل تهدیدات: بررسی دقیق ماهیت هر تهدید، منابع آن و روشهای احتمالی حمله.
ارزیابی آسیبپذیریها
- شناسایی نقاط ضعف: شناسایی نقاط ضعف و آسیبپذیریهای سیستمها، شبکهها و برنامههای کاربردی سازمان.
- اولویتبندی آسیبپذیریها: تعیین سطح اهمیت هر آسیبپذیری بر اساس تأثیر آن بر سازمان.
ارزیابی ریسک
- ترکیب تهدیدات و آسیبپذیریها: ترکیب اطلاعات مربوط به تهدیدات و آسیبپذیریها برای تعیین احتمال وقوع یک حادثه امنیتی و میزان خسارت احتمالی آن.
- اولویتبندی ریسکها: تعیین اولویتهای امنیتی بر اساس سطح ریسک هر تهدید.
تدوین استراتژیهای کاهش ریسک
- تعیین اقدامات مقابلهای: انتخاب و پیادهسازی کنترلهای امنیتی مناسب برای کاهش ریسکهای شناسایی شده.
- تدوین برنامههای پاسخ به حادثه: ایجاد یک برنامه جامع برای پاسخگویی به حوادث امنیتی.
پیادهسازی و نظارت
- پیادهسازی کنترلهای امنیتی: اجرای اقدامات امنیتی در سراسر سازمان.
- نظارت بر عملکرد: نظارت مداوم بر سیستمها و شبکهها برای تشخیص هرگونه فعالیت مشکوک.
بهروزرسانی و بهبود
- بهروزرسانی مداوم: بهروزرسانی مداوم کنترلهای امنیتی و برنامههای پاسخ به حادثه.
- آموزش کارکنان: آموزش کارکنان در زمینه امنیت اطلاعات برای افزایش آگاهی آنها در مورد تهدیدات و روشهای مقابله با آنها.

چه سازمانهایی به مدیریت تهدید نیاز دارند؟
دنیای دیجیتال امروزی پر از تهدیدات سایبری است که میتواند هر سازمانی را هدف قرار دهد. از کسبوکارهای کوچک گرفته تا شرکتهای بزرگ چندملیتی، همگی در معرض خطر حملات سایبری هستند.
- تهدید (Threat): هر عامل، اقدام یا رویدادی که بتواند به داراییهای اطلاعاتی آسیب برساند، تهدید نامیده میشود. تهدیدات میتوانند طبیعی (مانند آتشسوزی) یا انسانی (مانند حملات سایبری) باشند.
- آسیبپذیری (Vulnerability): یک ضعف یا نقص در یک سیستم، شبکه یا برنامه است که میتواند توسط یک تهدید مورد بهرهبرداری قرار گیرد. آسیبپذیریها میتوانند در سختافزار، نرمافزار، فرآیندها یا افراد وجود داشته باشند.
- خطر (Risk): احتمال وقوع یک رویداد امنیتی و میزان خسارت ناشی از آن را خطر میگویند. خطر ترکیبی از تهدید، آسیبپذیری و ارزش دارایی است.