شبیه‌ساز شبکه چیست؟ بررسی تفاوت‌های انواع نرم‌افزارهای شبیه‌ساز شبکه با یکدیگر

زمان مطالعه : ۶ دقیقه

شبیه‌ساز شبکه موضوع اصلی این مقاله است که در ابتدا می‌خواهیم بررسی کنیم که شبیه‌ساز شبکه چیست و انواع آن کدام است و چه تفاوت‌هایی در بین آن‌ها وجود دارد. تا ابتدا دید بهتری در مورد این موضوع گرفته تا بتوانیم بهترین ابزار و نرم‌افزار را برای انجام تست و آموزش خود انتخاب کنیم.

امروزه هزینه‌ی سخت‌افزارهای مختلف شبکه بسیار بالاست و در کنار آن دستگاه لایسنس وجود دارد که برای استفاده‌ی کامل از تمام امکانات آن دستگاه باید لایسنس آن خریداری شود و زمانی که ما به‌عنوان متخصص و مهندس شبکه در حال آموزش و یادگیری ویژگی‌های جدید آن دستگاه برای یادگیری و تست‌های جدید قبل از اجرای سناریو در محیط‌های سازمانی و شرکتی خود هستیم تا باعث ایجاد قطعی موقت (DownTime) در شبکه و اختلال در کار دیگر کارمندها نشویم باید آن را خریداری کنیم اما چون بسیاری از این دستگاه‌ها کاربرد سازمانی و شرکتی دارند به‌صرفه نیست که ما آن‌ها را در خانه‌ی خود برای یک آموزش و تست تهیه کنیم به همین دلیل محیط‌های شبکه‌سازی به‌صورت نرم‌افزار در اختیار ما قرار داده‌شده‌اند که با کمک آن‌ها می‌توان یک دیاگرام خوبی از تمامی دستگاه‌های درون شبکه خود را طراحی کرد و قبل از اجرای واقعی ایده و سناریو جدید در شبکه خود آن را تست کرده و اگر به نتیجه‌ی درستی رسیدید و کاربردی بودن آن را برای شبکه‌ی خود تأیید کردید آن را به‌صورت عملی بر روی دستگاه‌های واقعی پیاده‌سازی کنید.

نرم افزارهای ارائه‌شده به‌عنوان شبیه‌ساز به‌صورت کلی به دو دسته‌ی شبیه‌ساز (simulator) و مقلد (emulator) تقسیم می‌شوند که در یک نگاه، کاری شبیه به هم را انجام می‌دهند اما تفاوت‌های بسیار زیادی باهم دارند. در این مقاله با ما همراه باشید تا به‌صورت کامل و با زبانی ساده با تفاوت‌های آن‌ها آشنا شوید.

شبیه‌ساز شبکه (Network Simulators)

دسته اول شبیه سازهای شبکه Simulators ها هستند که معروف‌ترین نرم‌افزار آن‌ها Cisco Packet Tracer شرکت سیسکو است که برای افرادی که می‌خواهند با محصولات سیسکو کار بکنند و یک تست با آن‌ها بگیرند نرم‌افزار بسیار کارآمدی است که در دوره‌های ابتدایی سیسکو مثل CCNA 200-301 که در متخصص شو نیز وجود دارد آن را آموزش داده و تدریس می‌کنیم اما شرکت سیسکو در این نرم‌افزار تنها محصولات خود مثل روتر، سویئچ و … در آن شبیه‌سازی کرده است که مثل آن کار کند و بسیاری از دستورات و کامند هایی که وجود دارد را لحاظ کرده است اما نحوه‌ی پیاده‌سازی و سیستم‌عاملی که بر روی آن قرار دارد کاملاً متفاوت است و نمی‌توان خیلی اطلاعات تکمیلی که خود آن دستگاه به ما می‌دهد را در اختیار ما قرار دهد به همین دلیل تنها از آن برای آشنایی و شروع استفاده می‌کنند.

نرم‌افزار شبیه‌ساز Boson NetSim

نرم‌افزار شبیه‌ساز Boson NetSim یک نرم‌افزار شبیه‌ساز است شبیه به Cisco Packet Tracer است که توسط سازمان آموزش فناوری اطلاعات Boson ارائه شد. این سازمان به دلیل کیفیت بالای دوره‌های سیسکو و رفع چالش‌های موجود در اجرای سناریو و امتحان‌های عملی خود نرم‌افزار شبیه‌ساز Boson NetSim را ارائه کرد تا بتوانند با کمک آن روتر و سوئیچ‌های شبکه Cisco را شبیه‌سازی کنند. نرم‌افزار شبیه‌ساز Boson NetSim رایگان نمی‌باشد و برای استفاده از آن باید هزینه‌ای به شرکت پرداخت شود.

مقلد یا تقلیدکننده شبکه (Network Emulators)

دسته‌ی دوم شبیه سازهای شبکه که بسیار نیز کاربردی هستند تقلیدکننده یا مقلدها هستند که محیط واقعی‌تری را از آن دستگاه در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند. یک مثال بسیار شفاف و قابل‌درک سیستم عامل‌های آندروید توسط شرکت بزرگ گوگل ارائه‌شده است که یک سیستم‌عامل لینوکسی می‌باشد و امروزه تمام برندهای موبایل از آن‌ها استفاده می‌کنند. شما می‌توانید نرم افزارهای شبیه‌ساز که در دوره‌ی CEH نیز یک نمونه‌ی آن را بر روی VMware Workstation نصب کردیم یا دیگر شبیه سازهای ارائه‌شده که انواع آن را در سایت Technet24, digiboy,… موجود است را دانلود کرده و داشته باشید. این نرم افزارهای موبایل شبیه‌سازی‌شده به‌صورت دقیق مانند همان موبایل‌های آندرویدی که در دست دارید کار می‌کنند و هیچ تفاوتی وجود ندارد.
شرکت بزرگ VMware با ارائه Software Define Network و ارائه محصولات قدرتمند مثل NSX باعث شد که دیگر افراد به سخت‌افزار وابسته نباشند. خیلی از دستگاه‌هایی که امروزه توسط شرکت‌های بزرگ ارائه می‌شدند به‌راحتی در محیط‌های مجازی‌سازی مثل VMware، Citrix و انواع محتلف Emulators ها قابل پیاده‌سازی است و شما می‌توانید همان سخت‌افزار را به‌صورت یک سیستم‌عامل بر روی سرورهای مجازی خود داشته باشید.
معروف‌ترین مقلدها (Emulators) که امروزه وجود دارند عبارت‌اند از:

شبیه‌ساز شبکه GNS3

نرم‌افزار GNS3 مخفف Graphical Network Simulator-3 می‌باشد که با زبان پایتون با رابط گرافیکی Open Source نوشته‌شده است. این نرم‌افزار در دسته‌بندی مقلدها (Emulators) قرار دارد که برای شبیه‌سازی شبکه استفاده می‌شود.
نرم‌افزار GNS3 ابتدا بانام Dynamips برای شبیه‌سازی (Emulation) محصولات شرکت سیسکو ارائه شد زیرا Dynamips از سیستم‌عامل روتر سیسکو ۱۷۰۰، ۲۶۰۰، ۲۶۹۱، ۳۶۰۰، ۳۷۲۵، ۳۷۴۵ و ۷۲۰۰ پشتیبانی می‌کرد، GNS3 نیز از همین سیستم‌عامل‌ها پشتیبانی می‌کند.
شبیه‌ساز و نرم‌افزار GNS3 در سال‌های اخیر بسیار توسعه و تکامل‌یافته است و از تجهیزات و محصولات شرکت‌های مختلف چون Fortigate،Aruba، Palo Alto، F5، Juniper و … پشتیبانی می‌کند و به‌صورت مجازی می‌توانید با استفاده از Image هایی که دارند آن‌ها را بر روی GNS3 خود وارد کرده (Impot) و سناریوهای خود را با آن‌ها پیاده‌سازی کنید.
نرم‌افزار GNS3 به‌صورت کلاینت، سروری کار می‌کند به همین دلیل توصیه می‌شود از سیستم‌عامل مجازی ساز GNS3 VM که در اختیارتان قرار می‌دهد استفاده کنید. زمانی که شما فایل GNS3 VM را بر روی مجازی ساز کلاینت VMware Workstation،VirtualBox یا سرورهای سازمانی مجازی‌سازی شده ESXi قرار دهید و اتصالش را با نرم‌افزار GNS3 برقرار کنید می‌توانید تمام سناریو و توپولوژی‌های مدنظر را بر روی سرور خود اجرا کنید. فایل دانلود نرم‌افزار GNS و GNS3 VM برای مجازی سازهای مختلف در زیر قرار گرفت که به‌راحتی می‌توانید آن را دانلود کنید.

شبیه ساز شبکه VIRL

نرم افزار شبیه ساز VIRL مخفف Virtual Internet Routing Lab می باشد که توسط شرکت سیسکو ارائه شده است. نرم افزار شبیه ساز VIRL برای مباحث آموزشی و تحقیقاتی محصولات سیسکو به وجود آمده است و خیلی شبیه به نرم افزار مدل سازی CML سیسکو می باشد و با آن می توان تقلید و مدل سازی شبکه های سازمانی متوسط تا بزرگ را انجام داد. یک مدل شبیه ساز VIRL مانند GNS3 است که به صورت کلاینت، سروری (Client/Server) عمل می کند و میتوان آن را به عنوان یک ماشین مجازی بر روی یک سرور ESXi شرکت VMware به صورت Bare Metal که بر روی سرور های سازمانی به صورت اختصاصی بدون نیاز به سیستم عامل دیگر نصب می شود، قرار داد سپس تمام سناریو و توپولوژی های مد نظر را بر روی سرور خود اجرا کنید.

شبیه‌ساز شبکه EVE-NG

شبیه‌ساز EVE-NG مخفف Emulated Virtual Environment Generation Next می‌باشد که به‌صورت مجازی بر روی مجازی سازهای قدرتمند مثل VMware Workstation ،VMware ESXi و Ubuntu نصب می‌شود که داری سه نسخه‌ی Community، Professional و Learning Center می‌باشد که نسخه‌ی Community آن به‌صورت رایگان ارائه‌شده است و دو نسخه‌ی دیگر دارای هزینه‌ی سالیانه مشخصی است که باید به شبیه‌ساز EVE-NG داده شود. شبیه‌ساز شبکه EVE-NG تحت وب ارائه‌شده است و برای استفاده از آن تنها کافی است یک مرورگر بر روی سیستم کلاینت داشته باشیم و با واردکردن آدرس آن می‌توانید مستقل از هر نرم‌افزار جانبی اکثر محصولات و دستگاه‌های ارائه‌شده توسط شرکت‌های دیگر چون FortiGate،Cisco،Juniper و … را در سناریو و مدل‌سازی خود لحاظ کنید و مثل یک دستگاه واقعی از آن استفاده کنید.

نسخه کاملاً رایگان EVE-NG Community

نسخه EVE-NG Community به‌صورت کلی دارای چند مزیت می‌باشد:
کاملاً رایگان می‌باشد و محیطی تحت وب را در اختیار شما قرار می‌دهد که می‌توانید از آن استفاده کنید.دستگاه‌هایی که اضافه می‌کنید می‌توانید با استفاده از اینترفیس و پورت‌های شبکه‌ای که در اختیارتان قرار می‌دهد به دستگاه‌های دیگر به‌سادگی متصل کنید و توپولوژی‌های فعال قابل‌تغییر Modifiable Active Topology را ایجاد کنید.
طبق توضیحات بالا می‌توان فهمید که ما با کمک نسخه‌ی رایگان EVE-NG Community می‌توانیم خیلی از انتظارات خود را با کمک یک شبیه‌ساز بدون پرداخت هزینه‌ای برطرف کنیم.

نسخه‌های پولی EVE-NG

شبیه‌ساز EVE-NG یک سری محدودیت‌هایی را برای نسخه‌ی رایگان EVE-NG Community لحاظ کرده است تا علاقه‌مندان به این شبیه‌ساز از نسخه‌های حرفه‌ای و پولی آن استفاده کنند که برخی از این محدودیت‌ها عبارت‌اند از:
نسخه‌ی رایگان آن تنها می‌تواند تعداد نودهای محدودی را در سناریوهای خود اضافه کند و این تعداد نود محدود اعلام‌شده ۶۳ تا می‌باشد که در سناریوهای بزرگ‌تر مثل دوره‌های CCIE شما را با مشکل مواجه خواهد کرد و با نصب نسخه‌های پولی آن می‌توان به سناریوهایی بیشتر از ۶۳ نود نیز ایجاد کرد.