امنیت فیزیکی به مجموعهای از اقدامات و تدابیر اطلاق میشود که برای محافظت از افراد، اموال و داراییهای فیزیکی در برابر آسیبهای مختلف، از جمله سرقت، جاسوسی، خرابکاری، بلایای طبیعی و حملات تروریستی به کار میرود.
هدف اصلی از امنیت فیزیکی، ایجاد و حفظ محیطی امن و ایمن است. این امر با استفاده از تجهیزات امنیتی، سیستمهای کنترل دسترسی، راهکارهای مانیتورینگ، آموزشهای ایمنی و دیگر فناوریها و ابزارها انجام میشود.
ریسک های امنیت فیزیکی
ریسکهای امنیت فیزیکی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع و ارزش داراییها، نوع فعالیت، موقعیت مکانی، سطح تهدیدات و اقدامات امنیتی موجود.
برخی از ریسکهای رایج امنیت فیزیکی عبارتند از:
- سرقت: این شامل سرقت اموال و داراییهای فیزیکی مانند تجهیزات، پول، اسناد و مدارک و … میشود.
- جاسوسی: این شامل جمعآوری اطلاعات محرمانه بدون مجوز از طریق نفوذ فیزیکی به محل یا سرقت اطلاعات از سیستمهای کامپیوتری میشود.
- خرابکاری: این شامل آسیب رساندن عمدی به اموال و داراییهای فیزیکی، سیستمها و تجهیزات میشود.
- بلایای طبیعی: این شامل سیل، زلزله، آتشسوزی و … میشود که میتواند به اموال و داراییهای فیزیکی آسیب برساند.
- حملات تروریستی: این شامل حملات خشونتآمیز با انگیزههای سیاسی یا ایدئولوژیک میشود که میتواند به افراد و اموال آسیب برساند.
عواقب عدم توجه به ریسکهای امنیت فیزیکی میتواند بسیار سنگین باشد. این عواقب شامل از دست رفتن اموال و داراییها، ضرر مالی، جراحت یا فوت افراد، آسیب به reputation و … میشود.
امنیت فیزیکی را چگونه در یک مرکز داده فراهم کنیم؟
امنیت فیزیکی در مرکز داده برای محافظت از تجهیزات، دادهها و افراد در برابر سرقت، خرابکاری، بلایای طبیعی و سایر تهدیدات بسیار مهم است.
برای فراهم کردن امنیت فیزیکی در مرکز داده، میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
انتخاب مکان مناسب
- مرکز داده باید در مکانی دور از خطرات طبیعی مانند سیل، زلزله و آتشسوزی باشد.
- همچنین باید دور از مناطق پر تردد و محیطهای پرخطر باشد.
ساخت و ساز امن
- ساختمان مرکز داده باید مقاوم در برابر حوادث طبیعی باشد.
- همچنین باید سیستمهای امنیتی مانند دوربینهای مدار بسته، سیستمهای هشدار و کنترل دسترسی داشته باشد.
کنترل دسترسی
- فقط افراد مجاز باید به مرکز داده دسترسی داشته باشند.
- برای کنترل دسترسی میتوان از کارتهای شناسایی، رمز عبور و اسکن بیومتریک استفاده کرد.
امنیت محیطی
- باید دمای، رطوبت و تهویه مرکز داده به طور مداوم کنترل شود.
- همچنین باید سیستمهای اطفاء حریق و سیستمهای برق اضطراری در مرکز داده وجود داشته باشد.
امنیت تجهیزات
- تجهیزات مرکز داده باید در محفظههای امن نگهداری شوند.
- همچنین باید به طور منظم سرویس و نگهداری شوند.
آموزش پرسنل
- پرسنل مرکز داده باید در مورد امنیت فیزیکی آموزش ببینند.
- آنها باید وظایف و مسئولیتهای خود در مواقع خطر را بدانند.
نظارت و پایش
- باید به طور مداوم بر مرکز داده نظارت شود.
- هرگونه فعالیت مشکوک باید به طور فوری به مقامات مربوطه گزارش شود.
با انجام این اقدامات میتوان امنیت فیزیکی مرکز داده را به طور قابل توجهی افزایش داد.
کاهش ریسکهای امنیت فیزیکی
برای کاهش ریسکهای امنیت فیزیکی میتوان اقدامات مختلفی انجام داد، از جمله:
- ارزیابی ریسک: شناسایی و ارزیابی ریسکهای موجود اولین قدم برای کاهش آنها است.
- ایجاد طرح امنیتی: با توجه به ریسکهای شناسایی شده، باید یک طرح امنیتی جامع شامل اقدامات پیشگیرانه، تدابیر مقابلهای و برنامههای بازیابی تدوین شود.
- استفاده از تجهیزات امنیتی: استفاده از تجهیزات امنیتی مناسب مانند قفلهای امنیتی، دوربینهای مدار بسته، سیستمهای هشدار و … میتواند به افزایش امنیت فیزیکی کمک کند.
- آموزش کارکنان: آموزش کارکنان در زمینه امنیت فیزیکی و آشنایی با وظایف و مسئولیتهای آنها در مواقع خطر بسیار حائز اهمیت است.
- بازنگری و بهروزرسانی طرح امنیتی: طرح امنیتی باید به طور دورهای بازنگری و بهروزرسانی شود تا با تغییرات محیطی و تهدیدات جدید همگام باشد.
با توجه به اهمیت بالای امنیت فیزیکی، توجه به ریسکهای موجود و انجام اقدامات لازم برای کاهش آنها ضروری است.
اقدامات رایج در امنیت فیزیکی
برخی از اقدامات رایج در امنیت فیزیکی عبارتند از:
- استفاده از قفلهای امنیتی، دربهای ضد سرقت و دیوارهای بلند برای جلوگیری از ورود غیرمجاز
- نصب دوربینهای مدار بسته و سیستمهای هشدار برای نظارت بر محیط و شناسایی نفوذگران
- ایجاد طرحهای تخلیه اضطراری برای مواقعی که بلایای طبیعی یا حملات رخ میدهد
- آموزش کارکنان در زمینه امنیت و ایمنی برای اینکه بتوانند در مواقع خطر به طور صحیح عمل کنند
امنیت فیزیکی در محیطهای مختلف از جمله خانهها، محلهای کار، مراکز تجاری و صنعتی، دفاتر و سازمانهای دولتی، موسسات آموزشی و بهداشتی و … از اهمیت بالایی برخوردار است.